- күмбездік
- сын. Күмбезге тән, күмбез сияқты. Киіз үй төбесіне к ү м б е з д і к сипат беру үшін уық ішке қарай бүгіледі (ҚСЭ, 5, 456).
Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі – Алматы: Мемлекеттік тілді дамыту институты. Б.Қалиев.. 2014.
күмбездік
Смотреть что такое "күмбездік" в других словарях:
күмбезді — жүзік. Үстінгі беті күмбезделініп жасалған жүзік. Қазақта жүзіктің жасалу мәнеріне қарай құдағи жүзік, құстұмсық жүзік, к ү м б е з д і ж ү з і к, шытыралы жүзік т.б. түрлерге бөлінеді (Қаз. этнография., 1, 317). Жасалу тәсіліне қарай жүзіктер:… … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
сардоба — ир. зат. көне 1. Жаз аптабы кезінде салқын су сақтау үшін жер астынан жасаған құрылыс, қар сақтайтын қойма. 2. Су сақтау мақсатымен тұрғызылатын күмбезді құдық. ир. зат. көне Жаз апталары кезінде салқын су ұстау үшін жер астынан жасалған құрылыс … Қазақ дәстүрлі мәдениетінің энциклопедиялық сөздігі
қамзау — 1 (Жамб.: Жам., Жуа.) құрғақ; таза. Күмбездің іші ұядай ғана, кәдімгідей қ а мз а у (Ш. Мұрт., Қара мар., 169) 2 (Жамб.: Жуа, Жам.) қозғау. Тіпті кейбір үлкен істердің өзі аз ғана ықпалдан, қ а м з а у д а н, қолдаудан туып кететіні бар (Ш. Мұрт … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
тегелей бөрік — (Қарақ., Мой.) жиегі елтіріден немесе тышқан терісінен тігілген, төбесі төрт қырлы, алды биіктеу жастар киетін күмбезді бас киім … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
бас — амандық садақасы. Жеке басы үшін берілетін садақа, пітір. Кешкілікті ауызашар, таңертеңгілікті сәресі дейді. Ораза уақытында мұсылмандар семьясының әрбір басына б а с а м а н д ы қ (пітір) с а д а қ а с ы н төлейді (Ана тілі, 26.04.1990, 6). Бас… … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
жыралан — ет. Жыра болу, жыра жасалыну. – Бір жақ иығы ж ы р а л а н ы п кеткенімен, мынасы шаңырақтанған күмбездің төбесі тәрізді (Білім және еңбек, 1674, №5, 26) … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
күмбезсіз — сын. Күмбез салынбаған, күмбезі жоқ. Кісі тірісінде қалай әр текті болса, өлгеннен соң бейіттері де әр алуан: бірі күмбезді, бірі к ү м б е з с і з, бірі төртқұлақ етіп тұрғызылған, енді біріне топырағы ғана үйілген (К. Ахметбеков, Қасірет, 1,… … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
құлақ — I зат. Күмбездің сәндік үшін төрт бұрышына биік етіп орнатылған текшеліктер. ≈ Әкесінің күмбезінің төрт бұрышына да қ ұ л а қ жасатыпты. II зат. Опырмалы мылтықтың пестонға от беретін тетігі, шаппасы, қайырмасы. Алдыңғысы мылтығының қ ұ л а ғ ы н … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
құлақты — сын. Текшелі етіп жасаған құлағы бар (күмбез). Төбесі күмбезді, қ ұ л а қ т ы, ағаш есікті, кіре берісі оймышты, өрнекті, қос дің бағаналы етіп, тек қызыл кірпіштен жасайтын болды (Ә.Ыдырысов, Таңшолпан, 134) … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
сәкәкүлде — ет. Сәкәкүлмен сәндеу, әдемілеу, әшекейлеу. Күмбездің ұшар басын әдемі құстардың қанатымен с ә к ә к ү л д е й д і (Қаз. әдеб., 14.10.1983, 10) … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
